W Wenecji, jak co dwa lata – trwa święto sztuki. Biennale weneckie to najstarsza międzynarodowa wystawa sztuki. Miasto staje się salą wystawową, w której artyści z prawie całego świata pokazują swoje najnowsze realizacje. Ale Biennale nie jest tylko przeglądem indywidualności artystów. Z dalszej perspektywy mówi dużo nie tylko o kondycji sztuki, ale i o kondycji świata.
Po raz pierwszy Biennale zorganizowano w Wenecji w 1895 roku. Już po kilkunastu latach wystawa nabrała międzynarodowego charakteru. Wtedy w Wenecji zaczęły powstawać pawilony narodowe, często same w sobie będące architektonicznymi dziełami. Obecnie, obok międzynarodowych wystaw kuratorskich – właśnie narodowe pawilony są przestrzenią pokazywania sztuki. Towarzyszy temu rywalizacja – bo najlepsze realizacje zdobędą uznanie międzynarodowych gości- dziennikarzy, krytyków i kuratorów.
W przeszłości – na weneckim Biennale prace pokazywali najwybitniejsi polscy artyści.
Kameralny pokaz kilku z nich przygotowaliśmy równolegle z Biennale w Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej w Poznaniu. Wśród autorów jest Magdalena Abakanowicz, Józef Szajna, Roman Opałka Andrzej Kreutz Majewski, Władysław Jackiewicz i Tadeusz Dominik.
Każdy z artystów ma bardzo odmienną, indywidualną wizję. Bo właśnie na pokazywaniu silnych indywidualności opiera się weneckie Biennale. Józef Szajna zasłynął jako malarz i człowiek teatru. Na jego artystycznej biografii duże piętno pozostawiły osobiste doświadczenia – tragedia związana z przebywaniem w Auschwitz, gdzie Szajna trafił jako kilkunastoletni chłopiec. To tam powstały jego pierwsze rysunki – między innymi portrety współwięźniów. Sztuka miała później stanowić przestrzeń wyzwolenia – nie tylko od traumy osobistych przeżyć, ale i zniewolenia systemu, w którym przyszło Polsce trwać. Jednym z takim motywów, w których realizowała się artystyczna wolność Szajny były niewielkie, kameralne prace – akty i erotyki.
Inny jest klimat twórczości Władysława Jackiewicza. Ten malarz, wieloletni rektor obecnej Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku jest autorem subtelnych, niedopowiedzianych aktów. Na płótnach pojawiają się miękkie, falujące formy, o bardzo zmysłowym charakterze. Więcej jest tu nastroju i sugestii niż dosłowności.
Andrzej Kreütz Majewski był wybitnym scenografem i malarzem. Jego realizacje operowe miały miejsce na najważniejszych scenach świata – na przykład w słynnej La Scali w Mediolanie. Artysta operował zawsze bardzo wyrazistym językiem plastycznym.
Tadeusz Dominik to artysta, który debiutował w latach powojennych i rozwinął zjawisko nazywane polskim koloryzmem. Jego pełne barw i świetliste prace powstawały w Polsce, za Żelazną Kurtyną, w tym samym czasie, gdy w Nowym Jorku rozkwitło malarstwo opowiadające się za prymatem koloru.
Artyści znani z Biennale Weneckiego niejednokrotnie – talentem, pracą i konsekwencją – potwierdzali swój statut twórców wybitnych. Jednocześnie – dawali świadectwo o kulturze kraju, w którym często niezależnie od czasów – kwitło życie artystyczne. Świadectwo ponadczasowe.
Magdalena Abakanowicz Urodzona w 1930 r. Rzeźbiarka, laureatka licznych nagród. W 1954 r. ukończyła warszawską ASP, następnie PWSSP w Sopocie. Od 2006 r. członek Rady Programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej. Otrzymała Grand Prix na VIII Biennale Sztuki w Sao Paulo (1965 r.). Na Biennale w Wenecji prace Abakanowicz pokazywane były w latach 1968, 1980 i 1995.
Tadeusz Dominik Urodził się w 1928 r. Malarz, rzeźbiarz, grafik. Dyplom na warszawskiej ASP uzyskał w 1953 r. w pracowni prof. Jana Cybisa. Uczestnik XXVIII Biennale w Wenecji w 1956 r. Jego prace znajdują się w największych muzeach w Polsce, a także w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Galerii Albertina w Wiedniu, czy też Stedelijk Museum w Amsterdamie.
Władysław Jackiewicz Urodził się w 1924 r. Malarz, rektor na macierzystej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Dyplom w pracowni prof. Artura Nachta-Samborskiego otrzymał w 1952 r. W 1988 r. uczestnik na XLII Biennale di Venezia.
Andrzej Kreutz Majewski (1936-2011) malarz, scenograf operowy i teatralny. Absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1959 r.) i Akademii Sztuk Pięknych w Rzymie (1962 r.). Otrzymał: II Nagrodę na Biennale Sztuki w Paryżu (1961 r.), Nagrodę Państwową I stopnia (1966 r.), Złoty Medal na Triennale Scenografii w Nowym Sadzie (1966 r.) i na Praskim Quadriennale (1967 r.). Na Biennale w Wenecji prezentował swoje prace w 1986 roku.
Roman Opałka (1931 – 2011) malarz i grafik. W 2009 r. otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2011 r. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Brał udział w Biennale w Sao Paulo (1969 r. i 1977 r.), Documenta w Kassel (1977 r.), reprezentował Polskę na Biennale w Wenecji (1995 r.). Otrzymał Grand Prix na VII Międzynarodowym Biennale Grafiki w Bradford.
Józef Szajna (1922-2008) malarz, grafik, reżyser. Absolwent ASP w Krakowie. Uhonorowany Krzyżem Komandorskim, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą. Odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Reprezentant Polski na Biennale w Wenecji (1970 r. i 1990 r.) oraz Biennale w São Paulo (1979 r. i 1989 r.).
Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
27 października 2013 do 8 listopada 2013
Stary Rynek 95/96
Poznań
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
