Odilon Redon urodzony w Bordeaux 1840 roku, zmarł w Paryżu w roku 1916. Na przestrzeni dwóch stuleci jawił się jako mistrz tajemnicy i podświadomości w okresie, który skupiał się na rzeczywistości i obiektywizmie. Był jednym z dowodzących w świecie sztuki na przełomie XIX i XX wieku, a przede wszystkim kluczową postacią rodzącego się symbolizmu. Wyrażany on był szczególnie w pracach węglem i litografiach, podziwianych później pastelach i obrazach o wyraźnej dominacji koloru. Był wówczas uważany za jednego z prekursorów surrealizmu.
Wystawa w paryskiej Galerii Narodowej jest prawdziwym odkryciem tego artysty. Szereg ważnych wystaw poświęconych artyście w innych częściach świata (Chicago i Londynie, 1994; Frankfurt, 2007), ale po raz pierwszy w Paryżu od wystawy w Orangerie w 1956 roku zostaje przemyślanie zaprezentowana retrospektywa malarstwa Redon’a. Jest ona oparta na badaniach wielu niepublikowanych dokumentach, które rzucają nowe światło na dzieła Odilona.
Dzieła mistrza tajemnicy prezentowane są w układzie chronologicznym, aby łatwiej można było prześledzić zmiany zachodzące w miarę upływu lat w jego twórczości – w stylu, technice i tematyce jego prac. U Redona, jak rzadko u którego z wielkich twórców, można te zmiany zobaczyć niezwykle wyraźnie: począwszy od czerni i cienia z początków swej artystycznej kariery, a skończywszy na istnej orgii kolorów i światła – po osiągnięciu pięćdziesięciu lat życia. Niemniej jednak tak wyraźnie przemiany w twórczości artysty ani na moment nie pomaga zrozumieć ich genezy: nie sposób do dzisiaj odpowiedzieć, dlaczego ten mężczyzna tak nagle wtedy się zmienił?
Odpowiedzi na powyższe pytanie, pomimo dociekliwych badań, nie znaleźli nawet najwięksi admiratorzy sztuki Redona: Pierre Bonnard, Jean-Édouard Vuillard, Henri Matisse i całe zacne grono fowistów. Jak wydaje się również nigdy nie może być pewne, co czego jest przyczyną, a co skutkiem czegoś w naszym życiu zupełnie jeszcze innego. Nie wykluczone, że może każdy z widzów znajdzie własną na to pytanie odpowiedź, na swój własny użytek: na swój własny obraz i podobieństwo królestwa swego nieodgadnionego ducha.
Wystawa potrwa do 20 czerwca 2011 roku, Grand Palais, Galeria Narodowa, Paryż
Fot.1. Odilon Redon, La Cellule d’Or: „Złoty cel”, 1892/1893, © The British Museum, Londres, Dist Rmn / The Trustees of the British Museum
Fot.2. Odilon Redon, Hommage à Goya: Bagienny kwiat z ludzką głową, 1885, 27,5 x 20,5 cm, litografia, Bibliotek Narodowa w Paryżu
Fot.3. Odilon Redon, Pegas i wąż, 1907, olej na tekturze, 47x63cm, © coll. Kröller-Müller Museum, Otterlo
Źródło: www.rmn.fr
Tatiana Iajgunovici
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
