Wielcy wizjonerzy od zawsze budzą kontrowersje, ale to im zawdzięczamy postęp. Idea domu – „maszyny do mieszkania” fascynuje kolejne pokolenia architektów i znalazła zarówno grono zażartych zwolenników jak i przeciwników. W Centre Pompidou trwa retrospektywna wystawa prac Le Corbusiera, na której poza pracami związanymi z architekturą można zobaczyć również obrazy i rzeźby tego wybitnego architekta.
Le Corbusier, a raczej Charles-Édouard Jeanneret-Gris urodził się w Szwajcarii. Miał iść w ślady swojego ojca i kształcić się w miejscowej szkole artystycznej, by opanować grawerowanie zegarków, jednak jego pasją stała się architektura. Chociaż nigdy nie ukończył studiów architektonicznych, liczne podróże kształtowały jego pogląd na kierunek, w którym powinna rozwijać się współczesna architektura. Przeludnione miasta i zbyt mała ilość mieszkań skłoniły go do poszukiwania nowych, niespotykanych wcześniej rozwiązań. Stąd idea domu, którego każdy detal jest zaprojektowany z taką samą uwagą jak konstrukcja samochodu czy samolotu. Postulat ten miał zostać zrealizowany poprzez uprzemysłowienie budownictwa, tworzenie domów z gotowych elementów. W starciu z rzeczywistością idea okazała się nazbyt utopijna. Blokowiska z wielkiej płyty, które na stałe wpisały się również w polski krajobraz wypadają trochę karykaturalnie w stosunku do koncepcji funkcjonalnych, przestrzennych mieszkań, które zapewniają ciszę i odosobnienie. Zamysłem Le Corbusiera nie było skazywanie człowieka na życie wśród betonowych ścian. Chciał stworzyć miasta, w których przestrzeń życia byłaby zdrowa i racjonalna. Kluczowymi elementami pozwalającymi to osiągnąć miały być słońce, przestrzeń i zieleń. W 1933 roku pod przewodnictwem Le Corbusiera została sformułowana „Karta ateńska”, która określała wytyczne nowoczesnego projektowania urbanistycznego. Zostały w niej zawarte postulaty mające podnieść jakość życia mieszkańców miast.
Najwazniejszą kwestią we wszystkich pracach Le Corbusiera była psychofizyka i morfologia człowieka. Wielcy artyści na przestrzeni wieków opracowywali systemy podziałów, dzięki którym ich dzieła miały być jak najbardziej harmonijne. Le Corbusier stworzył „Modulor” – system proporcji opracowany w oparciu o ludzką sylwetkę o wysokości 183 cm. Przekonanie o prawdziwości teorii estetyki, mówiących o tym, że odpowiednie proporcje działają na reakcje i psychologię człowieka, znalazło swoje odzwierciedlenie nie tylko w architekturze, ale również w malarstwie i rzeźbach artysty. W swoich obrazach z upodobaniem przedstawiał ludzkie ciało w oparciu o „Modulor”. Le Corbusier zajmował się również designem. W zaprojektowanych przez niego meblach, tak jak i w projektach architektonicznych, forma jest podporządkowana funkcji. Dzięki prostej zgeometryzowanej formie sprawiają wrażenie surowych. Na wystawie możemy znaleźć stworzone przez artystę krzesła, fotele, czy sofy.
Dzięki wystawie można spojrzeć na Le Corbusiera z szerszej perspektywy – nie był tylko wybitnym architektem i urbanistą, ale również artystą, designerem, a przede wszystkim idealistą i wizjonerem. Pełen obraz tej wybitnej jednostki możemy zbudować w oparciu o prezentowane na wystawie malarstwo, rzeźby, rysunki architektoniczne, modele, zdjęcia, dokumenty i filmy z nim związane.
Le Corbusier. Mesures de l’homme
wystawa 29 kwietnia – 3 sierpnia 2015
Centrum Pompidou, Paryż
Mecenasem portalu artissimo.pl jest Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
