W Tate Modern w Londynie trwa wystawa poświęcona jednemu z najbardziej wpływowych rosyjskich artystów, twórcy suprematyzmu Kazimierzowi Malewiczowi. Wystawa potrwa do 26 października 2014 i jest ona pierwszą od ponad trzydziestu lat retrospekcją twórczości Malewicza. Gromadząc dzieła z Rosji, Stanów Zjednoczonych i Europy, ekspozycja koncentruje się przede wszystkim na rewolucyjnych ideach i koncepcjach artysty oraz wpływie jego sztuki na rosyjską awangardę.
Począwszy od wczesnych realistycznych obrazów rosyjskich krajobrazów, pracowników rolnych i scen religijnych, wystawa w Tate Modern zabiera nas w podróż przez przekrój twórczości Malewicza, kierując nas ku jego malarstwu abstrakcyjnemu, czasowej rezygnacji z malowania na rzecz nauczania i pisania oraz późniejszego odejścia od abstrakcjonizmu i próby powrotu do malowania pejzaży i sztuki figuratywnej, po tym jak w 1930 roku został aresztowany, znalazł się na liście artystów niepożądanych przez władzę radziecką. Łącząc obrazy, rzeźby oraz bezprecedensową kolekcję rysunków przedstawiony zostaje pełny i wiarygodny obraz kariery i życia artysty.
Kazimierz Malewicz (1879-1935) najstarszy z 14 dzieci, rosyjski malarz polskiego pochodzenia urodzony w Kijowie, jest przede wszystkim kojarzony z jednym ze swoich najsłynniejszych dzieł – Czarnym kwadratem na białym tle, który został okrzyknięty kultową ikoną modernizmu. Obraz powstał w 1913 roku, jednak został zaprezentowany dopiero dwa lata później, w Petersburgu w ramach Ostatniej wystawy Futurystów: 0,10. Sam autor nazywał go później nagą ikoną swoich czasów – czasów niezwykle burzliwych i przełomowych, czasów I wojny światowej i rewolucji październikowej. Malewicz podkreślał wyższość czystego odczucia, koloru i formy, pozbawionej jakichkolwiek kontekstów politycznych czy społecznych i odwołując się do dominacji prostych figur geometrycznych nad wszechobecnym chaosem. Swoje obrazy malował zgodnie z głoszoną przez siebie ideą suprematyzmu, stanowiącego radykalną formę abstrakcjonizmu, z czasem tworząc prace o bardziej złożonej przestrzeni, wypełnione różnorodnością geometrycznych figur i barw, aż w końcu osiągając suprematyzm bieli i granice obrazu w namalowanym w 1918 roku Białym kwadracie na białym tle.
Oprócz znanych prac odzwierciedlających przełomowe idee Malewicza, wystawa przedstawia także mniej znane dzieła artysty z początków i końców jego kariery, rzeźby, projekty oraz rzadko prezentowane grafiki i rysunki, pochodzące z prywatnych i muzealnych kolekcji z całego świata. Podkreślone zostaje również zaangażowanie twórcy w architekturę i teatr. Zwiedzający mają okazję zobaczyć m.in. projekty dekoracji i kostiumów, które artysta wykonał do awangardowej opery Zwycięstwo nad słońcem (1913), uważanej za manifest rosyjskich futurystów. Jednak, to co głównie rzuca się w oczy to obrazy, które nie obrazują i nie odzwierciedlają świata, lecz w swej oryginalności płynącej z czystego koloru i nieskończoności form, tworzą zupełnie nową przestrzeń ekspresji przepełnionej wolnością, do której artysta konsekwentnie dążył.
„Malevich – Revolutionary of Russian Art”
Do 26 października 2014
Tate Modern
Fot. Tate Modern
1.Kazimir Malevich, Suprematism, 1913. © State Tretyakov Gallery, Moscow
2.Kazimir Malevich, Black Square, 1915. © State Russian Museum, St Petersburg
3.Kazimir Malevich, Self Portrait, 1908-1910. © State Tretyakov Gallery, Moscow
Paulina Niewiadomska
Mecenasem portalu artissimo.pl jest Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
