Misia Sert (1872-1950), pianistka polskiego pochodzenia była legendarną postacią francuskiej sceny artystycznej Belle époque. Musée d’Orsay w Paryżu przedstawia wpływ tej charyzmatycznej kobiety na życie artystyczne i sztukę ówczesnego Paryża.
Maria Zofia Olga Zenajda Godebska (1872-1950), znana jako Misia, urodziła się w Sankt Petersburgu. Była córką polskiego rzeźbiarza Cypriana Godebskiego i Zofii Servais, córki belgijskiego wiolonczelisty Adriena-Francois Servais. Spędziła dzieciństwo w Belgii, a następnie przeniosła się do Paryża. We wczesnej młodości znana była jako utalentowana pianistka. Wyszła za mąż za Tadeusza Natansona, polskiego polityka, emigranta, redaktora pisma La Revue Blanche, które skupiało środowisko pisarzy i plastyków. Jej dom stał się miejscem spotkań wybitnych artystów, pisarzy, muzyków m.in. Henri de Toulouse-Lautreca, Auguste’a Renoira, Pierre’a Bonnarda, Pabla Picassa, Emila Zoli, Marcela Prousta, Jeana Cocteau, Claude’a Debussyego, Maurice’a Ravela, Igora Strawińskiego. Była także bliską przyjaciółką Coco Chanel, którą wprowadziła na salony.
Dalsze losy pianistki potoczyły się bardzo ciekawie, lecz nie do końca szczęśliwie. Tadeusz Natanson – mąż pianistki – był na skraju bankructwa. Wtedy milioner i wydawca dziennika „Le Matin”- Alfred Edwards pomógł redaktorowi, lecz w zamian zażądał od niego żony. Misia zaczęła żyć z Alfredem Edwardsem od 1903 roku i w 1905 roku wyszła za niego za mąż. Jej drugie małżeństwo także się rozpadło. Misia wyszła za mąż po raz trzeci za hiszpańskiego malarza José Marię Serta, lecz z czasem musiała pogodzić się z jego miłością do innej kobiety.
Balansujący na skraju skandalu obyczajowego, zwłaszcza na owe czasy, styl życia bogaty był w wiele kontrowersyjnych wątków miłosnych. Wielu znanych artystów kochało się w Misi, a ona przyjaźniła się z nimi, wspierała ich finansowo, kolekcjonowała dzieła sztuki, a także inspirowała. Prócz licznych portretów malarskich i fotograficznych, jakie poświęcili jej artyści, Godebska zainspirowała m.in. „Ognisko” (1908), komedię w 3 aktach Octave’a Mirbeau napisaną z Tadeuszem Natansonem, czy sztukę Jeana Cocteau „Les Monstres sacres” (1940). Maurice Ravel zadedykował jej utwory „Le Cygne” i „La Valse”.
Alicja Wilczak
Fot. 1. Felix Valloton Misia at Her Dressing Table 1898
Fot. 2. Henri de Toulouse-Lautrec Misia Natanson, 1897
Fot. 3. Auguste Renoire, Misia Godebska, 1900
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
