Na wystawie w londyńskiej Galerii Narodowej pokazane zostały dzieła najbardziej znanych artystów tego okresu: Hansa Holbeina, Albrechta Dürera, Łukasza Cranacha Starszego, Matthiasa Grünewalda. Przedstawiona została na niej ewolucja percepcji niemieckiej sztuki renesansowej w Wielkiej Brytanii i powody, dla których stosunek do niej był mieszany w XIX i na początku XX wieku.
Niemiecki Renesans był częścią odrodzenia kulturalnego i artystycznego, które rozprzestrzeniało się w Europie Północnej w XV i XVI wieku. Malarstwo niemieckiego renesansu charakteryzowało się połączeniem realizmu, liryzmu i ekspresji. Malarze, jak np. Dürer zdobyli międzynarodową renomę, ich sława dotarła do wszystkich części Europy, a uczeni, jak np. Erazm z Rotterdamu, patron Hansa Holbeina Młodszego, odegrali wiodącą rolę w ożywieniu nauki nad klasycznymi tekstami chrześcijaństwa.
Obrazy takie jak „Ambasadorowie” (1553 r.) Hansa Holbeina, „Pożegnanie Chrystusa z matką” (ok. 1460 r.) Albrechta Altdorfera, „Kupidyn skarżący się Wenus” (1525 r.) Łukasza Cranacha Starszego, były wysoko cenione w XVI wieku za pomysłowość i ekspresję. Jednak w XIX i początku XX wieku sztuka niemieckiego renesansu oceniana była różnie. Niektórzy podziwiali techniczne mistrzostwo artystów oraz cenili ich obrazy jako wyraz tożsamości narodowej. Inni postrzegali te dzieła jako przesadne lub nawet brzydkie, zwłaszcza w porównaniu do dzieł włoskiego renesansu.
Stosunki polityczne między obydwoma państwami miały także znaczący wpływ na kształt kolekcji dzieł sztuki gromadzonych w Wielkiej Brytanii. Miało to swoje konsekwencje podczas I i II wojny światowej. Jednym z takich wcześniejszych wydarzeń, poprzedzających ten okres, było wyprzedanie w 1856 roku z kolekcji muzeum dzieł artystów niemieckiego renesansu. Dwa lata wcześniej 64 obrazy z XV i XVI wieku zostały nabyte do muzeum przez ówczesnego kanclerza skarbu, Williama Gladstone’a. W 1856 roku członkowie rady powierniczej Galerii Narodowej postarali się o nakaz uchwalony przez Parlament, który umożliwiał sprzedaż obrazów z muzeum. 37 prac zostało sprzedanych, ponieważ uznano, że nie pasują do zbioru. Rzadko publicznie pokazywane dokumenty z archiwum Galerii Narodowej przedstawiają to zagadnienie szerzej.
The National Gallery, Londyn
Strange Beauty: Masters of the German Renaissance
19.02.-11.05.2014
www.nationalgallery.org.uk
Fot. 1 Łukasz Cranach Starszy, Kupidyn skarżący się Wenus, 1525 rok, The National Gallery, London
Fot. 2 Albrecht Dürer, Adam i Ewa, 1504, The British Museum
Fot. 3 Łukasz Cranach Starszy, Portret kobiety, 1525 rok, The National Gallery, London
Alicja Wilczak
Mecenasem portalu artissimo.pl jest Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
