Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie pokazuje wyjątkową wystawę. Pokazane są w niej obrazy, które obok wartości malarskiej mają wartość dokumentu. Jan Chrzan malował bowiem Powstanie z perspektywy jego uczestnika. Spośród ponad 200 rysunków, akwareli, obrazów olejnych oraz szkiców zbioru Muzeum, pokazanych zostanie 51 prac tego artysty.
Zainaugurowana w przeddzień rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego wystawa Jana Chrzana jest wyjątkową formą świadectwa tragicznych wydarzeń, których uczestnikiem był artysta. Jest to wyraz osobistych przeżyć oraz doznań zapisanych w obrazie. Artysta przedstawił z bliska niemal wszystkie aspekty powstańczego zrywu, które przyszło mu doświadczyć. Tragizm oraz patos przedstawianych sytuacji potęguje ich różnorodne ujęcie ze zdruzgotaną wojną Warszawą w tle. Twórczość Jana Chrzana porusza. Naznaczona czasem, w którym żył artysta, wydaje pierwiastek wewnętrznie poruszający każdego odbiorcę.
Jan Chrzan był czynnym uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Znacząco wpłynęło to na ukształtowanie się części jego dorobku artystycznego. W 1930 roku rozpoczął studia w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych w pracowni prof. Mieczysława Kotarbińskiego, a następnie u prof. Tadeusza Pruszkowskiego. Podczas okupacji zajmował się działalnością konspiracyjną oraz własnym rozwojem twórczym. Wniósł ogromny wkład w ochronę zabytków kultury narodowej przed wojennym jej zdewastowaniem. Podczas Powstania kierował na polecenie Delegatury Rządu RP Działem Zabezpieczenia Dzieł Sztuki miasta stołecznego Warszawy, Rejon Śródmieście Północ. Uczestniczył wraz z profesorem Stanisławem Lorentzem i Janem Cybisem w zabezpieczaniu dzieł sztuki z Muzeum Narodowego i Zamku Królewskiego. Zajmował się także fotograficzną dokumentacją zniszczeń stolicy. Prowadził ewakuację warszawskich bibliotek, archiwów i muzeów.
Iwona Morawińska, współpraca Justyna Napiórkowska
P.S.Moja mama opowiadała mi kiedyś historię o pewnym bohaterskim artyście, który uratował ją kiedyś, gdy była w ciąży, przed napadem. Wiele lat później usłyszałam historię innego WIELKIEGO BOHATERSTWA JANA CHRZANA, bo o Nim mowa. Był jednym z ratujących dzieła sztuki i zabytki z płonącego Zamku Królewskiego w Warszawie. Nowa wystawa w Muzeum Powstania Warszawskiego pokazuje natomiast obrazy Jana Chrzana dokumentujące w malarski sposób czas walki i okrucieństwa…czas Powstania…. JN
Powstanie Warszawskie w malarstwie Jana Chrzana
Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie
http://www.1944.pl
31 lipca – 31 grudnia 2013
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
