Sztukę amerykańską lat 60 i 70 XX wieku zdominował Pop Art – prąd artystyczny wywodzący się z ekspresjonizmu abstrakcyjnego, dążący do zobrazowania realiów życia mieszkańców wielkich miast oraz ich fascynacji kulturą masową. Duży wpływ na stylistykę Pop Artu miała silnie w tym czasie rozwinięta reklama telewizyjna, prasowa oraz wszechobecność billboardów. Miało to wyraz w zamiłowaniu artystów do umieszczania w swych kompozycjach przedmiotów codziennego użytku, stosowania dużych, wyrazistych formatów oraz posługiwania się jaskrawą, intensywną kolorystyką. Ponadto dużym powodzeniem u wielu artystów cieszyło się częste operowanie symbolami cechującymi społeczeństwo wielkomiejskie, takimi jak wizerunki gwiazd kina, postaci z kreskówek i komiksów czy też logo popularnych marek oraz produktów.
Andy Warhol, zwany również „the Prince of Pop” w książce wydanej pod tytułem „Popism – the Warhol Sixties”, będącej swojego rodzaju osobistym pamiętnikiem artysty i jednocześnie kroniką wydarzeń nowojorskiego światka artystycznego tamtych lat, z nieukrywaną fascynacją wspomina pierwszy kontakt z młodym Royem Lichtensteinem. Duże wrażenie na artyście wywołały inspirowane komiksami i wykorzystujące, używany w druku na dużą skalę, motyw Ben-Day Dots, obrazy Lichtensteina, który nieśmiało prezentował swoje prace w nowo otwartej galerii Leo Castelliego, mecenasa sztuki, który przez przeszło 50 lat promował nowe zjawiska w sztuce amerykańskiej, znacznie przyczyniając się do ich rozpowszechnienia.
Dla urodzonego w 1923 roku w Nowym Jorku malarza, rzeźbiarza i ilustratora, Roya Lichtensteina, rok 1961 – czas powstania obrazu „Look Mickey” oznaczał ogromny zwrot w jego dotychczasowej twórczości oraz moment rozbudzenia największego zainteresowania wśród krytyków i publiczności. Od tego momentu główną inspiracją dla jego obrazów stały się komiksy, kreskówki, plakaty reklamowe oraz motywy zaczerpnięte z szeroko pojętej kultury masowej. W drugiej połowie lat 60 do serii obrazów imitujących komiksy dołącza cykl „Brushstrokes”, rodzaj swoistej parodii na objawienie ekspresjonizmu abstrakcyjnego minionych lat.
W latach 70 i 80 artysta stworzył cykl abstrakcji zatytułowany „Mirrors”, jednocześnie pracując nad serią obrazów „Artist’s Studio” oraz „Reflections”, w których umieszczał motywy zaczerpnięte ze swojej wcześniej twórczości lub też dokonań innych artystów. Wraz z początkiem lat 90 pracował nad cyklem prac „Interiors”, inspirowanym reklamami salonów meblowych, znalezionymi w gazetach czy też na ulicznych billboardach. W ostatnich latach życia główne motywy jego prac to pejzaże inspirowane sztuką azjatycką, tworzone z wykorzystaniem jego ulubionej techniki punktów Ben-Day, oraz powtarzające się kobiece akty. W 1994 roku artysta zaprojektował ogromnego formatu mural dla nowojorskiej stacji metra Times Square. Projekt został ukończony po śmierci artysty, w 2002 roku.
Na niedawno zainaugurowanej w The Art Institute of Chicago retrospektywnej wystawie twórczości Roya Lichtensteina zgromadzono ponad 160 prac, w tym niektóre pierwszy raz zaprezentowane szerokiej publiczności. Wystawa w 2013 roku dotrze również do Europy i będziemy mieli szanse ją zobaczyć w Londynie oraz Paryżu.
Anna Milak
Fot.1 Drowning Girl, Roy Lichtenstein, 1963, MoMA, NYC
Fot.2 Little Big Painting, Roy Lichtenstein, 1965, Whitney Museum of American Art, NYC
Fot.3 Girl with tear I, Roy Lichtenstein, 1977, Guggenheim Museum, NYC
Fot.4 Bedroom at Arles, Roy Lichtenstein, 1992, The National Gallery of Art, Washington, DC
Fot.5 Roy Lichtenstein, Times Square Mural, 2002,Times Square-42nd Street.
The Art Institute of Chicago: 22 maja – 3 września 2012
The National Gallery of Art, Washington, DC: 14 października 2012 – 13 stycznia 2013
Tate Modern, Londyn: 21 lutego – 27 maja 2013
Centre Pompidou, Paryż: 3 lipca – 4 listopada 2013
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
